Ofset Baskı Nedir?

Ofset ismi, İngilizcedeki “OFF-SET” kelime kalıbından Türkçeye geçmiştir ve belirli gramaja kadar kağıt ve kağıt benzeri materyal üzerine baskı yapılmasını sağlar. Günümüzde kitap, dergi, gazete, broşür ve kartvizit gibi ürünlerin basımında en çok tercih edilen baskı sistemidir. Özellikle de aynı anda çok sayıda ürün basılabildiği için günlük gazetelerin baskısında tercih edilen yöntem, ofset baskıdır.

En yeni baskı tekniklerinden biri olan ofset baskıda, basılmak istenen görsel, yağ bazlı bir mürekkep ile yüzeyi düz hale getirilmiş bir kireçtaşı üzerine çizilmektedir. Bu işlemin arından uygulanan özel bir çözelti, görselin yer almadığı yerler tarafından emilir ve görseli oluşturan yağlı bölgelere nüfuz etmez.

Düz bir baskı tekniği olan ofset baskıda elle hazırlanan ya da fabrikasyon kalıplar kullanılır. Fabrikasyon kalıplarda maliyet biraz daha yüksek olsa da elle hazırlanan kalıplara göre kalite daha yüksek olur. Diğer bir deyişle ofset baskıda fabrikasyon kalıp tercih etmek, baskının daha kaliteli olmasını sağlar.

Çalışma Prensibi

Sağladığı düşük maliyet ve yüksek baskı hızı gibi avantajları sebebiyle, her ne kadar geç geliştirilen bir baskı sistemi olsa da, ofset baskı günümüzde tüm dünyada en sık kullanılan baskı sistemidir. Bu baskı sisteminde “suyun yağ bazlı mürekkeple karışmaması” prensibi temel alınmaktadır. Kullanılan baskı kalıbında, basılacak kısımlar ile basılmayacak kısımların eşit yükseklikte olması sebebiyle “düz baskı sistemi” ya da “endirekt baskı sistemi” olarak da adlandırılır. Bu baskı sisteminde kullanılan ve farklı metallerden yapılan kalıpların yüzeyi, ışığa son derece duyarlı emaye isimli madde ile kaplıdır. Emaye isimli bu madde mürekkebi tutmakta ve suyu itmektedir. Bu sebeple ofset baskı sisteminde büyük bir önem taşır.

Ofset baskı makinesi bir defada renkli baskı yapabilir çünkü basılacak her renk için ayrı bir baskı birimine sahiptir. Mavi, kırmızı, sarı ve siyah, diğer tüm renklerin elde edilmesi için kullanılır. Kullanılacak baskı kağıdı bu renk birimlerinden geçer.

Baskı işleminde kullanılan aktarıcı işlevli merdaneye, baskı jargonunda blanket adı verilmiştir. Esnek bir yapıya sahip olan blanket, kâğıda bastırıldığı sırada esneme eylemini gerçekleştirir ve dolayısıyla hem kağıtla hem de baskı kalıbı ile temas halindedir. Kalıp ise hem su hem de mürekkep merdanesine değmekte, baskı yapılacak yere mürekkebi baskı olmayacak yere de suyu almaktadır. Demin bahsetmiş olduğumuz emaye kaplı alanlar mürekkebi aldıktan sonra mürekkepli yerler blanket’e aktarılmaktadır. Baskı yapılacak alandaki mürekkep kalıp üzerinde düz görüntülüdür ancak blanket’e ters olarak geçmektedir. Daha sonra blanket’teki bu ters görüntü, baskı kazanı ve blanket kazanı arasında geçen kağıda düz olarak basılmakta ve baskı işlemi bu şekilde sona ermektedir.

Ofset baskı çeşitleri

Ofset baskı kendi içerisinde iki ana kola ayrılır. Bunlar tabaka ofset baskı ve web ofset baskıdır.

• Tabaka Ofset Baskı: Adından da anlaşılacağı gibi baskı materyali olarak tabaka kâğıtların kullanıldığı ofset baskı çeşididir. 25×35 cm’den 70×100 cm’ye kadar olan boyutlarda baskı yapabilen türevleri vardır. Gazete, dergi, kitap vb. basımlar için uygundur. İki, dört, beş, altı, sekiz, on, on iki renkli baskı makineleri türevleri mevcuttur.
• Web Ofset Baskı: Bobin kağıtların kullanıldığı ofset baskı çeşididir. Tabaka ofsete göre yüksek hızda ve az maliyette olan bir baskı çeşididir. Günümüz gazete ve dergi basım işlerinde kullanılır.