Yenişehir, Bursa ilinin bir ilçesidir. Şehir Merkezinin doğusunda ve merkeze uzaklığı 61 Km.dir. Bursa'nın İlk havaalanına sahiptir. İlçe ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Özellikle tarımsal ürün ihracatında Bursa'nın ilk sırada gelen ilçesidir. Domates ve biberi dünyaca ünlüdür. Bölgede ılıman Marmara iklimi görülür.
Tarihçe
Bizanslılar tarafından kurulan Yenişehir, sulak alanı ve İznik'e yakınlığı dolayısıyla Bizans Ordusu'nun Anadolu seferlerinde kullandığı bir üs olmuştur. Osman Gazi, Koyunhisar savaşıyla şehri ele geçirmiştir. Ardından kısa bir süre için başkent olmuştur ve Bursa'nın alınmasıyla bu görevi anakente devretmiştir. Bursa ilinin gelişmekte olan ilçelerinin başında gelmektedir.
Osmanlı Devleti'nin ilk başkenti
Yenişehir’ in bilinen tarihi 14. yüzyıl’ ın başlarına kadar uzanır. Her ne kadar daha önceki yüzyıllarda bu yörede “NEOPOLİS” adında Bizans şehrinin varlığından bahsedilse de, bu konuda ciddi bir belgeye rastlanamamıştır.
Osmanlının beylikten devlet haline geçtiği yıllarda Köprühisar ve Yarhisar’ın zapt edilmesinden sonra Yenişehir ovasına da topraklarına katan Osman Bey bu bölgeyi gazilerine kılıç hakkı olarak yurt edinmeleri için vermiştir. Yenişehir ilk defa o zaman iskana açıldığı için bu isim ile bilinir olmuştur. İsmail Hakkı UZUNÇARŞILI’nın Osmanlı Tarihi adlı kitabında da “Ovada bir Türk şehri kurulmuş ve harp sahasına yakın olması dolayısıyla karargah yapılmıştır” ifadesine yer verilmiştir.
Bu bilgiler ışığında Yenişehir’ in bir Türk şehri olarak kurulduğu ve ikamete açıldığı anlaşılmaktadır. 680 yıllık bir Türk şehri olan Yenişehir 27 Ekim 1920 ile 6 Eylül 1921 tarihleri arasında Yunan işgaline uğramış, 6 Eylül 1921 tarihin de işgalden kurtarılmıştır. Köylerin kuruluşu ise daha eskiye dayanmaktadır, örneğin Yarhisar köyünün Bizans döneminde Tekfur Kışlası olduğu bilinmektedir. Aynı şekilde Akbıyık ve Süleymaniye köylerinde Bizans döneminden kalma tarihi kalıntılara ( Kale ) rastlanmıştır. Osmanlılar şehirde birçok tarihi eser inşa etmişlerdir. Günümüze kadar gelen eserlerden ilçe merkezinde ki 17 camiden 10 tanesi Osmanlı dönemine aittir. Yine köylerde de yapılan camilerin ve hamamların bir kısmı Osmanlı döneminde yapılmıştır. İlçedeki diğer tarihi eserler Babasultan Zaviyesi, Sinanpaşa Camii ve Kervansarayı, Çiftehamamlar, Süleymanpaşa Camii ve Türbesi, Saray Hamamı, Şemaki Evi.
Yenişehir tarihi anlatılırken Osmanlı İmparatorluğunun kurucusu Osman Bey’ in çocukluğunun Yarhisar köyünde geçtiği, Koyunhisar ovasında Bizanslılara karşı büyük zaferler kazandığı, Osmanlıların batıya doğru ilerlemelerini kolaylaştırmıştır. Yapılan bu savaşlarda Osman Bey’ in kardeşi Aydoğdu Bey şehit düşmüştür, mezarı halen Koyunhisar Köyünde bulunmaktadır. Kurtuluş savaşında da ilçemiz çete savaşlarına sahne olmuş, Marmaracık ve Derbent köylerinde yaşayan Rum ve Ermeniler yöre halkına çok zarar vermişlerdir. Çanakkale savaşında şehit olan ve İngiliz muhribinin batmasına sebep olan top mermisini topa yerleştiren asker olduğu söylenen Çanakkale zaferinde büyük payı olan Müstecip Onbaşı ilçemiz Orhaniye köyünden olup, mezarı da aynı köyde bulunmaktadır.
Kültür ve Turizm
Bursa'nın 45 km doğusunda yer alan Yenişehir antik çağda Neopolis olarak tanınıyordu. Osman Gazi döneminde Osmanlı topraklarına katılan ilçe, Osman Gazi tarafından gazilerine kılıç hakkı adıyla yurtluk olarak verilmiştir. İskana açılan yerde kurulan kent Yenişehir adını almıştır.
Osmanlı döneminden kalan zengin tarihi eserlere sahip Yenişehir'de Osman Gazi' nin yaptırdığı saraydan arda kalan Saray Hamamı, I. Murad döneminden kalma Postinpuş Baba Zaviyesi, XIV. yüzyılda inşa edilen Voyvoda Cami (Çınarlı Cami), XVI. yüzyılda yapılmış olan Koca Sinan Paşa Külliyesi, Bali Bey Cami, Orhan Bey tarafından yaptırılan Ulu Cami, Süleyman Paşa Külliyesi, 1645'de Yenişehirli Deli Hüseyin Paşanın yaptırdığı Çifte Hamam, Yarhisar Köyü Orhan Cami ve Saat Kulesi görülmeye değer tarihi yapılardır.
Yenişehir Şemaki Evi Müzesi
Bursa'ya 55 km. uzaklıktaki Yenişehir İlçesi merkezinde bulunmaktadır.
İran'ın Şemah kasabasından Anadolu'ya gelerek Yenişehir'e yerleşen Şemaki ailesi tarafından tahminen 18.yüzyılda yapılmıştır. İki katlı evin zemin katında taşlık, sağında mutfak ve kiler, solunda iki kışlık oda bulunmaktadır.Mutfak duvarına bitişik ahşap merdivenlerle üst kata çıkılır. Bahçeye bakan ön cephe revak şeklinde kemerli bölümlerle dışa açılmaktadır. Solda eyvanlı sofaya açılan bir baş oda, sağda biri büyük, diğeri küçük iki oda bulunmaktadır. Evi süsleyen nebati motifli ve manzara dekorlu kalem işleri 19.yüzyıla aittir.
Bahçede bulunduğu söylenen hamam kısmı bugün yoktur.
Yenişehir Şemaki Evi Müzesi Pazartesi dışında her gün mesai saatlerinde ziyarete açıktır.
Nüfus
